23 września 1976 roku w Polsce powstał Komitet Obrony Robotników (KOR), którego celem była walka o prawa osób prześladowanych po brutalnie stłumionych protestach robotniczych w czerwcu 1976 roku. Komitet został powołany w odpowiedzi na masowe represje, które dotknęły uczestników strajków i demonstracji w Ursusie, Radomiu oraz innych miastach Polski.
Protesty były reakcją na drastyczne podwyżki cen, które wywołały oburzenie niemal całego społeczeństwa. Władze PRL odpowiedziały na nie brutalną siłą – zatrzymując demonstrantów, stosując przemoc fizyczną, a także masowo zwalniając z pracy osoby zaangażowane w protesty, co szczególnie dotkliwie uderzyło w ich rodziny.
W swoim apelu do społeczeństwa i władz PRL, sygnatariusze Komitetu Obrony Robotników, w tym wybitne postacie takie jak Jerzy Andrzejewski, Stanisław Barańczak, Ludwik Cohn, Jacek Kuroń, Edward Lipiński, Jan Józef Lipski, Antoni Macierewicz, Piotr Naimski, Antoni Pajdak, Józef Rybicki, Aniela Steinsbergowa, Adam Szczypiorski, ks. Jan Zieja, Wojciech Ziembiński. i inni, potępili brutalne prześladowania oraz łamanie prawa przez władze, podkreślając, że sądy wydawały wyroki bez dowodów, a z pracy zwalniano wbrew przepisom kodeksu pracy. Komitet zaapelował do społeczeństwa o solidarność i wsparcie dla osób represjonowanych, jednocześnie wzywając do amnestii i przywrócenia do pracy wszystkich poszkodowanych.
W obliczu braku pomocy ze strony instytucji państwowych, KOR zapowiedział, że sam zainicjuje wszechstronną pomoc prawną, finansową oraz medyczną dla ofiar represji. Komitet podkreślił również, że jednym z najskuteczniejszych sposobów obrony przed bezprawiem jest publiczne ujawnianie działań władz i zapewnienie pełnej informacji o prześladowaniach.
Komitet Obrony Robotników powstał z głębokiego przekonania, że działania na rzecz obrony praw człowieka i narodu to obowiązek zarówno ludzki, jak i patriotyczny. Jak napisano w apelu: „Jesteśmy jak najgłębiej przekonani, iż powołując Komitet Obrony Robotników do życia oraz działania – spełniamy obowiązek ludzki i patriotyczny, służąc dobrej sprawie Ojczyzny, Narodu, Człowieka.”
KOR stał się jednym z najważniejszych ruchów opozycyjnych w Polsce, a jego działania przyczyniły się do budowy fundamentów przyszłych zmian demokratycznych w kraju.
Źródło: IPN, fot: zdjęcie z obozu internowania w Białołęce (Arch. IPN)